Sąd

Sądem polubownym rozstrzygającym spory o domeny .pl jest Sąd Polubowny do spraw domen internetowych działający przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji (dalej jako: „Sąd Polubowny”) (link – https://www.piit.org.pl/sad-polubowny). Podmiotem prowadzącym rejestr domen .pl jest Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (dalej jako: „NASK”).

 

Postępowanie toczy się na podstawie regulaminu Sądu Polubownego (dalej jako: „Regulamin”) ( link – https://www.piit.org.pl/__data/assets/pdf_file/0018/4671/Regulamin_Sadu_Polubownego_maj_2008.pdf) a w razie braku uregulowań na podstawie przepisów cywilnych art. 1154-1217 k.p.c.

 

Język postępowania

Językiem postępowania, w tym językiem dokumentów, jest język polski. Dokumenty w języku obcym powinny być przetłumaczone na język polski, jednakże, na zgodny wniosek stron, arbiter może zdecydować o stosowaniu innego języka niż język polski.

 

Podmiot wszczynający postępowanie

Podmiotem uprawnionym do wszczęcia postępowania jest osoba fizyczna lub osoba prawna, której prawa zostały naruszone rejestracją i utrzymywaniem domeny internetowej.

 Jedna ze stron sporu musi mieć siedzibę/miejsce zamieszkania w Polsce. Jeśli żadna ze stron nie spełnia powyższego warunku spór jest rozstrzygany przez Centrum Mediacji i Arbitrażu przy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.

Podmiot z siedzibą za granicą musi ustanowić w Polsce pełnomocnika procesowego lub wskazać podmiot odbierający korespondencję sądową. Pełnomocnika w Polsce ustanawia się na podstawie przepisów kodeksu cywilnego (art.98-109 k.c.).

W postępowaniu arbitrażowym prowadzonym według Regulaminu strony mogą być reprezentowane przez osoby posiadające odpowiednie umocowanie. Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, niezależnie od obywatelstwa lub kwalifikacji zawodowych.

 

Przedmiot postępowania

W sprawach domenowych najczęściej dochodzi do naruszenia znaku towarowego; naruszenia reguł nieuczciwej konkurencji – w tym mylącego oznaczenia przedsiębiorstwa czy produktu, ograniczenia dostępu do rynku lub czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy lub; naruszenia nazwy przedsiębiorstwa lub dóbr osobistych.

 

Klauzula arbitrażowa

Klauzula arbitrażowa jest zapisem na sąd polubowny.

Podpisując klauzulę arbitrażową obie strony zgadzają się na przeprowadzanie postępowania przed Sądem Polubownym. Jeżeli jedna ze stron nie podpisze klauzuli arbitrażowej, postepowanie nie może być wszczęte. Jeżeli klauzuli arbitrażowej nie podpisze pozwany, umowa z NASK o utrzymanie nazwy domeny zostaje rozwiązana w terminie trzech miesięcy.

Do rozwiązania umowy z NASK o utrzymanie nazwy domeny nie dochodzi w razie niepodpisania klauzuli arbitrażowej przez osobę fizyczną w razie sporu z przedsiębiorcą. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał powyższe za klauzulę niedozwoloną, która nie ma zastosowania względem osób fizycznych. W razie niepodpisania klauzuli arbitrażowej przez osobę fizyczną, koniecznym jest przeprowadzenie postępowania sądowego.

 

Przebieg postępowania

1. Mediacja

Przed wszczęciem postępowania arbitrażowego istnieje możliwość przeprowadzenia mediacji.

Strona wnioskująca o mediacje uiszcza opłatę wstępną oraz składa wniosek o jej przeprowadzenie. Wniosek jest przekazywany właścicielowi domeny. W razie nieprzystąpienia do postępowania mediacyjnego w ciągu 7 dni następuje umorzenie postępowania.

Przystępując do postępowania mediacyjnego właściciel domeny jest obowiązany wpłacić pozostałą sumę opłaty za przeprowadzenie postępowania mediacyjnego.

Mediatora wyznacza Prezes Sądu Polubownego, który spotyka się z każdą ze stron odrębne albo łącznie, jeśli tak zadecydują strony.

Wynikiem pozytywnie przeprowadzonej mediacji może być podpisanie porozumienia w sprawie nazwy domeny internetowej.

Brak osiągnięcia porozumienia nie wpływa na możliwość skorzystania z postępowania arbitrażowego.

1. Arbitraż

Zasadą jest pisemność postępowania. Wszelkie dokumenty można przesyłać drogą elektroniczną.

Przed wszczęciem postępowania konieczne jest uiszczenie odpowiedniej opłaty kancelaryjnej (opłata w celach administracyjnych) oraz wniesienie wniosku przedprocesowego zawierającego informację o zamiarze złożenia pozwu. Informacja o zamiarze złożenia pozwu określa pozwanego i nazwę spornej domeny internetowej.

Sąd Polubowny przesyła klauzulę arbitrażową powodowi do podpisu. Tą samą klauzulę arbitrażową następnie podpisuje pozwany. W razie niepodpisania klauzuli arbitrażowej przez jedną ze stron nie dochodzi do wszczęcia postępowania przed Sądem Polubownym. Jeśli pozwany – będący przedsiębiorca – nie podpisze klauzuli arbitrażowej umowa o utrzymanie nazwy domeny zostaje rozwiązana w terminie trzech miesięcy.

Jeśli obie strony podpisały klauzulę arbitrażową powód uiszcza opłatę od pozwu oraz wnosi pozew w terminie 14 dni od poinformowania powoda o podpisaniu klauzuli arbitrażowej. Pozwany może wnieść odpowiedź na pozew w terminie 7 dni.

Postępowanie jest prowadzone przez jednego arbitra, chyba że strony wnoszą o przeprowadzenie postępowania w składzie trzech arbitrów. Arbiter jest powoływany przez strony i wybierany z listy arbitrów.

Arbiter jest bezstronny i nie może kontaktować się z żadną ze stron ani z żadnym z pełnomocników stron na temat postepowania.

Arbiter może, na wniosek stron lub z własnej inicjatywy, zarządzić przeprowadzenie rozprawy celem wyjaśnienia okoliczności sprawy na podstawie dowodów ze świadków, biegłych czy przesłuchania stron. O terminie rozprawy arbiter zawiadamia strony nie później niż 5 dni przed rozprawą. Brak uczestnictwa prawidłowo powiadomionej o rozprawie strony nie wpływa na jej bieg.

W razie uznania przez arbitra, że wszystkie okoliczności zostały wyjaśnione, zamknie on rozprawę oraz wyda rozstrzygnięcie w terminie nie późniejszym niż 30 dni.

Strony są uprawnione zawrzeć ugodę przed arbitrem na każdym etapie postępowania.

 

Charakter i skutki wyroku

Wyrok Sądu Polubownego stwierdzić może naruszenie domeny internetowej, jak i innych praw powoda, w tym dóbr osobistych czy nazwy firmy. Na podstawie wyroku Sądu Polubownego nie ma możliwości dochodzenia odszkodowania albo unieważnienia rejestracji domeny.

Wyrok Sądu Polubownego lub ugoda – po uznaniu go przez sąd powszechny lub nadaniu mu wykonalności, a więc zaopatrzenia w klauzulę wykonalności – ma moc prawną jak wyrok sądu powszechnego. Na podstawie takiego wyroku następuje wypowiedzenie umowy z NASK o utrzymanie domeny bez zachowana terminów wypowiedzenia.

 

Dowody

Strony uprawnione są korzystać z dowodów z dokumentu oraz z przesłuchania świadków i biegłych.

Jeśli świadek nie stawi się na rozprawie nie wyznacza się kolejnej celem jego przesłuchania. Świadek, za uprzednią zgodą arbitra, może pisemnie złożyć swoje zeznania. Strona, która zażądała przeprowadzenia dowodu ze świadka, do czasu wydania wyroku ponosi koszty z przesłuchaniem związane.

Arbiter może powołać biegłych. Wniosek o powołanie biegłego strony mogą zawrzeć albo w pozwie, albo w odpowiedzi na pozew.

 

Skąd wziąć dane o właścicielu nazwy domeny

Informacje o domenach oraz ich właścicielach umieszczane są w bazie danych właścicieli nazw domen publicznie dostępnej poprzez Witrynę Internetową NASK – baza WHO  IS (link: https://www.dns.pl/cgi-bin/whois.pl).  Udostępniane są tam szczegółowe informacje dotyczące domeny, informacje identyfikujące jej właściciela oraz kto był rejestratorem takiej domeny.

Dane osobowe osoby fizycznej, która jest właścicielem domeny są utajnione. Aby uzyskać dane osobowe osobowy fizycznej należy złożyć wniosek o ich udostępnienie do NASK lub innego właściwego dostawcy rejestru domen internetowych.

 

Opłaty w postępowaniu

Opłatę kancelaryjną strona wnosi przed wszczęciem postępowania w momencie wniesienia wniosku przedprocesowego zawierającego informację o zamiarze wniesienia pozwu.

Zgodnie z wykazem opłat wobec postępowania arbitrażowego w Sądzie Polubownym należy wpłacić opłatę kancelaryjną w wysokości 200 zł.

Koszty wpisu od pozwu są zależne od ilości arbitrów biorących udział w postępowaniu. Za prowadzenie postępowania przez jednego arbiter koszt wpisu od pozwu wynosi 3000 złotych. W przypadku trzech arbitrów jest to 6000 złotych.

 

Trochę statystyki

Postępowania arbitrażowe umożliwiają sprawniejsze rozparzenie sprawy przez arbitrów. Zgodnie ze statystykami średni czas rozpatrzenia sprawy przez arbitra to szacunkowo 156 dni, co stanowi faktyczną konkurencję dla zwykłych postepowań sądowych.

W II kwartale 2017 roku przed Sadem Polubownym rozstrzygniętych zostało ponad 1000 spraw w zakresie sporów domenowych (link – https://www.piit.org.pl/__data/assets/pdf_file/0024/6459/NASK_Q2_2017_RAPORT.pdf).  

 

Zalety postępowania

Zaletami postępowania polubownego jest krótszy czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sporu oraz prostsza i bardziej odformalizowana procedura, a także oszczędność kosztów.

Strony są uprawnione wybrać arbitrów, którzy będą rozstrzygać spór domenowy. Arbitrzy są podmiotami wyspecjalizowanymi w związku z czym rozstrzygają spory zgodnie z uprzednio nabytą wiedzą i praktyką w zakresie nazw domen.

Postępowanie polubowne jest w pełni poufne.

 

Schemat:

• Uzyskanie danych identyfikujących właściciela domeny;
• Złożenie informacji o zamiarze wszczęcia postepowania;
• Uiszczenie opłaty kancelaryjnej;
• Podpisanie klauzuli arbitrażowej;
• Uiszczenie opłaty od pozwu;
• Wniesienie pozwu;
• Wyznaczenie arbitrów;
• Właściwe rozpatrzenie sprawy;
• Wydanie wyroku.

Sąd

Postępowanie arbitrażowe w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie (dalej jako: „Sąd Arbitrażu”) (link – https://www.sakig.pl) jest regulowane przede wszystkim przez Księgę Drugą Regulaminu Sądu Arbitrażowego (dalej jako: ”Regulamin”)  (link: https://www.sakig.pl/uploads/pdf/regulaminy/regulamin-domenowy-tekst-jednolty-2015.pdf).

Arbitrzy rozstrzygają spór według prawa polskiego.

 

Język postępowania

Postępowanie w Sądzie Arbitrażowym toczy się w języku polskim, chyba że arbiter na zgodny wniosek stron postanowi inaczej. Dokumenty, które nie są sporządzone w języku polskim, zgodnie z Regulaminem, wymagają tłumaczeń na język polski.

 

Podmiot wszczynający postępowanie

Podmiotem uprawnionym do wszczęcia postępowania jest osoba fizyczna lub osoba prawna uprawniona do znaku towarowego/handlowego bądź nazwy, której prawa zostały naruszone.

Sąd Arbitrażowy rozstrzyga spory, jeśli przynajmniej jedna ze stron ma siedzibę lub miejsce zamieszkania w Polsce.

Jeśli stronami sporu byłyby osoby fizyczne lub prawne, które nie mają miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce, ich spór rozstrzygałoby Centrum Mediacji i Arbitrażu przy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.

Strona jest uprawniona powołać pełnomocnika zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego (art. 97-109 k.c.), w tym pełnomocnika do doręczeń. Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca pełną zdolności do czynności prawnych.

 

Przedmiot postępowania

Sąd Arbitrażu rozstrzyga spory o naruszenie praw w następstwie rejestracji nazwy domeny internetowej „.pl”.

W sprawach domenowych najczęściej dochodzi do naruszenia znaku towarowego; naruszenia reguł nieuczciwej konkurencji – w tym mylącego oznaczenia przedsiębiorstwa czy produktu, ograniczenia dostępu do rynku lub czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy; naruszenia nazwy przedsiębiorstwa lub dóbr osobistych.

 

Klauzula arbitrażowa

Klauzula arbitrażowa jest zapisem na sąd polubowny.

Klauzula arbitrażowa przesyłana jest stronom do podpisania przez Sekretarza Generalnego Sądu Arbitrażowego. Brak podpisania przez którąkolwiek ze stron klauzuli arbitrażowej stanowi o złożeniu przez Sekretarza Generalnego Sądu Arbitrażowego do akt oświadczenia o niepodpisaniu klauzuli arbitrażowej, a w konsekwencji o zakończeniu postępowania.

 

Przebieg postępowania

1. Mediacja

Postępowanie mediacyjne może poprzedzić postępowanie arbitrażowe.

W razie braku zgody lub nieudzielenia odpowiedzi właściciela nazwy domeny na przeprowadzenie mediacji bądź nieuiszczenie przez którąkolwiek ze stron opłat, wniosek o mediację pozostawia się bez rozpoznania.

Postępowanie prowadzi mediator, który zostaje wyznaczony przez Prezesa Sądu Arbitrażowego.

Mediacja może być przeprowadzona odrębnie z każdą ze stron bądź jeśli wyrażą zgodę na spotkanie mediacyjne, może być przeprowadzona z udziałem obu stron.

Mediacja może zakończyć się zawarciem ugody.

1. Arbitraż

Przed złożeniem pozwu do Sądu arbitrażowego strona jest obowiązana uiścić opłatę rejestracyjną oraz złożyć wniosek informujący o zamiarze wniesienia pozwu.

Po podpisaniu klauzuli arbitrażowej powód w terminie 14 dni wnosi pozew oraz uiszcza opłatę arbitrażową. Pozew zostaje doręczony pozwanemu, który jest obowiązany wnieść odpowiedź na pozew w terminie 7 dni.  

Skład orzekający składa się z jednego arbitra, chyba że strony postanowią, że postępowanie będzie rozstrzygane przez trzech arbitrów. Arbitrzy wskazywani są przez strony z Listy arbitrów. Powołanie osoby spoza Listy arbitrów jest możliwe jedynie za zgodą obu stron.

Wszczęcie postępowania następuje wraz z wniesieniem pozwu lub wezwaniem na arbitraż.

 

 

 

Spór jest rozstrzygany na rozprawie, jeżeli konieczne jest wyjaśnienie okoliczności sprawy i przeprowadzenie dowodów ze świadków, stron lub biegłego. Rozprawa może być również przeprowadzona na żądanie obu stron.

Rozprawa odbywa się bez udziału publiczności, chyba, że strony wyrażą zgodę na ich udział. W razie nieobecności prawidłowo powiadomionej strony, rozprawa nie ulega wstrzymaniu.

Wyrok zostaje wydany niezwłocznie po zakończeniu postępowania.

Wyrok doręcza się stronom.

Doręczenia mogą być dokonywane drogą elektroniczną, jeśli zgodziły się na to obie strony, tak zarządził arbiter lub strona uznała tak dokonane doręczenie za skuteczne. Wniosek o przeprowadzenie mediacji, wniosek przedprocesowy, pozew oraz odpowiedź na pozew doręcza się, jednakże na piśmie.

Każda ze stron na każdym etapie postępowania jest uprawniona zawrzeć ugodę.

 

Charakter i skutki wyroku

Wyroki i ugody zawarte przed Sądem Arbitrażowym są wiążące dla stron, jak i rejestru prowadzonego przez NASK. Sąd Arbitrażowy jest obowiązany przekazać NASK zapadły wyrok lub zawartą ugodę. NASK dokonuje zmiany w zakresie spornej nazwy domeny zgodnie z treścią wyroku lub ugody.

 

Dowody

Na stronach spoczywa ciężar wskazania dowodów popierających ich twierdzenia. Strony mogą posłużyć się dowodami takimi jak dowód z dokumentu, oględziny, zeznania z przesłuchania świadków oraz stron, a także wszelkich dowodów, które arbiter uzna za właściwe do rozstrzygnięcia sprawy.

Przesłuchanie świadków może składać się z dwóch lub jednego etapu. Dwuetapowość oznacza, iż świadek wpierw składa pisemne oświadczenie a dopiero później składa zeznania w sprawie.  Arbitrzy, jednakże mogą zastosować tylko dowód z oświadczenia pisemnego świadka. W razie niestawiennictwa świadka, pomija się dowód z jego zeznań.

 

Skąd wziąć dane o właścicielu nazwy domeny

Informacje o domenach oraz ich właścicielach umieszczane są w bazie danych właścicieli nazwy domeny publicznie dostępnej poprzez Witrynę Internetową NASK – baza WHO  IS (link: https://www.dns.pl/cgi-bin/whois.pl).  Udostępniane są tam szczegółowe informacje dotyczące domeny, informacje identyfikujące jej właściciela oraz kto był rejestratorem takiej domeny.

Dane osobowe osoby fizycznej, która jest właścicielem domeny są utajnione. Aby uzyskać dane osobowe osobowy fizycznej należy złożyć wniosek o ich udostępnienie do NASK lub innego właściwego dostawcy rejestru domen internetowych.

 

Opłaty w postępowaniu

W celu rozpoznania sprawy przed Sądem Arbitrażowym strona musi wnieść opłaty takie jak opłata rejestracyjna, arbitrażowa lub, w przypadku przeprowadzania mediacji, mediacyjna.

Opłata rejestracyjna w sprawach o naruszenie praw powstałych w następstwie rejestracji domeny internetowej „.pl” wynosi 200 złotych.

Opłata arbitrażowa wynosi 3.000 złotych, jeżeli zespół orzekający składa się z jednego arbitra lub 6.000 złotych, jeśli zespół orzekający składa się z trzech arbitrów.

Opłata mediacyjna w postępowaniu domenowym wynosi 1.000 złotych.

 

Trochę statystyki

Czas trwania postępowania przed Sądem Arbitrażowym szacunkowo wynosi od 6 do 9 miesięcy, przy czym zgodnie z Regulaminem zespół orzekających arbitrów powinien dołożyć starań, aby postępowanie zostało zakończone nie później niż w terminie 30 dni od daty jego powołania.

 

Sąd Polubowny czy Sąd Arbitrażowy?

Pomiędzy Sądem Polubownym a Sądem Arbitrażowym nie ma wielu różnic.

Przedmiot postępowania i przebieg postępowania w zasadzie si nie różnią.

Opłata za przeprowadzone postępowanie arbitrażowe w obu sądach jest taka sama. Szacunkowy czas przeprowadzenia postępowania nie wskazuje dużej przewagi Sądu Polubownego nad Sądem Arbitrażowym.

Listy arbitrów w obu sądach – do pewnego stopnia – różnią się. Decydującym aspektem w wyborze mogą być więc arbitrzy.

 

Schemat

• Uzyskanie danych identyfikujących właściciela domeny;
• Złożenie informacji o zamiarze wniesienia pozwu;
• Uiszczenie opłaty rejestracyjnej;
• Podpisanie klauzuli arbitrażowej;
• Wniesienie pozwu;
• Uiszczenie opłaty arbitrażowej;
• Złożenie odpowiedzi na pozew;
• Wskazanie arbitrów;
• Rozpatrzenie sporu, w tym na rozprawie;
• Wydanie wyroku